Gayret kuldan, tevfik Allah'tan
“Hiçbir günahkâr başkasının günahını yüklenmez.” (Necm, 53/36-37) ayeti sorumluluk prensibini, suçların ve cezaların şahsiliğini vurgulamaktadır. “Ve çabasının karşılığı ileride mutlaka görülecektir. Sonra kendisine karşılığı tastamam verilecektir.” (Necm, 53/40-41) ayetleri de hesaba ve adil yargılamaya dikkat çekmektedir. Zira dünya hayatında iradî seçimle yaptığı her iş, mahşer günü insanın önüne konulacak, kişi tamamen adil bir yargılamaya tabi tutulacaktır. İnsan amellerinin karşılığını tastamam, eksiksiz bir şekilde alacaktır. Ayetin devamında nihaî takdire ayrıca vurgu yapılmıştır. Mahşerde hiç kimsenin en küçük bir haksızlığa uğratılmayacağı kesin olmakla beraber, ilahî lütuf ve bağışlama hususu Allah’ın mutlak iradesine bağlıdır.
Bu konuda mümine düşen ümitvar olmak, buna güvenerek gevşeklik göstermemektir. “İnsan ancak çabasının sonucunu elde eder.” (Necm, 53/39)
