Medine-Suriye yolu üzerinde eski bir ticaret ve ziraat merkezi olup Medine’nin yaklaşık 170 km. kadar kuzeyinde yer alan Hayber şehri, İslam tarihinde, hicretin 7. (628) yılında Hz. Peygamberin yönettiği bir savaş sayesinde meşhur olmuştur.
Medine’den çıkarıldıktan sonra Hayber’e yerleşen Benî Nadîr Yahudileri, Hayber üzerinden Medine’ye ulaşan kervanlar için bir tehdit oluşturuyordu. Zira Mekkeli müşriklerin yanı sıra bazı Arap kabileleriyle anlaşarak Medine’ye karşı düşmanlıklarını sürdürüyorlardı.
Hendek Savaşı’nda oluşan düşman ittifakını Hudeybiye Antlaşması ile bozan Hz. Peygamber, Hudeybiye’den döner dönmez 1500 kişilik bir kuvvetle Hayber üzerine yürüdü. Yahudiler Müslümanları görünce kalelerine çekildiler. Yedi müstahkem kalenin bir kısmı savaşla, bir kısmı barış yoluyla ele geçirildi.
Bugünkü şehir eski harabelerin dışında kurulmuştur. Hayber kalelerinden en müstahkem ve büyük olanı Hz. Ali tarafından fethedilen Kamûs’tur. Bunun alt tarafında Resûl-i Ekrem’in konakladığı yerde onun adıyla anılan bir mescid vardır.
SÖZÜN ÖZÜ
Önce doğruyu bilmek gerekir, zira doğru bilinirse yanlış da bilinir. Ancak önce yanlış bilinirse doğruya ulaşılamaz. Farabi
