Kayıtbay Sebili

Memlûk Sultanı Eşref İnal döneminde (1453-1461) yapılan Sebil, Memlûk taş işçiliğinin bir şaheseridir. Ancak Sultan Kayıtbay 1482’de onu yıktırıp yeniden yaptırmıştır. Kayıtbay tarafından yaptırılan Eşrefiye Medresesi’nin 15 metre yakınında bulunur. Arabeks oyma bir taş kubbe ve doğu-batı istikametini gösteren alemiyle 13.28 metre yüksekliğindedir. Yapının içinde görevli iki kişi susayanlara su ikram eder ve içenler vakıf sahibine dua ederlerdi. 1883’te Sultan Abdulhamid tarafından restore edildiği için “Hamidiye Sebili” olarak da bilinir. Kaidenin üst kısmındaki kuşak kitabesinde yoksullara yedirme-içirme ile ilgili İnsan Sûresi 76/5-9. âyetler ve Sebil’in Sultan Eşref İnal tarafından inşa edildiği ve sonraki dönemlerde tamir edilişleri yazılmıştır. Osmanlı döneminde, bayram ve kandil günlerinde, muhtemelen bu sebilde su yerine şerbet sunuluyordu.

Kayıtbay sebili

Kayıtbay sebili 2

Kayıtbay sebili 11

Karanlık Kapı Sebili

Karanlık Kapı’nın 15 metre güneyinde olup, Kânûnî zamanında 1537’de yaptırılmıştır. “Uşşâk Kubbesi Sebili” veya “Devadariyye Kapısı Sebili” olarak da bilinir. Yapının güney yüzü sebil iken, kuzey yüzü ise mastabanın mihrabıdır. Maalesef bugün bu sebilden su akmamaktadır. 1997’de sebilin etrafına abdest alma yerleri yaptırılmıştır.

Karanlık Kapı Sebili

Karanlık Kapı Sebili 2

Karanlık Kapı Sebili 3

Karanlık Kapı Sebili 1

Şa’lan Sebili

1216’da Eyyûbî Sultanı Melik Muazzam İsa’nın emriyle yaptırılmıştır. Önce Memlûk Sultanı Baybars döneminde, sonra 1628’de Osmanlı Mısır Veziri Bayram Paşa tarafından restore edilmiştir. Tarihte farklı isimlerle anılsa da, 17. yüzyılda bu sebile su sağlama görevi Şeyh Süleyman b. Şa’lan ve evlatlarına devredildiğinden “Şa’lan Sebili” diye meşhur olmuştur. Buradaki mastaba üzerinde bazen namazlar eda edildiği gibi, bu aileden gelen şeyhler burada Hadis ve Kur’an dersleri de vermiştir.

Şa'lan Sebili

Şa'lan Sebili 2

Kaynak: Kudüs ve Aksa - Bünyamin Erul