İslam medeniyetinin kitapla kütüphane anlamında ilk teması Emevîler Dönemi’nde karşımıza çıkar. Kur’an-ı Kerim ve hadislerin telifi konusunda yüksek hassasiyet gösteren ulemanın şahsi gayretleri sonucu ortaya çıkan çalışmalar, ilk kütüphaneler olarak addedilmiştir. Bugünkü anlamda ilk kütüphane Şam’da bir araştırma merkezi işlevi gören Beytü’l-Hikme’de kurulmuş; buradaki kütüphane, Halife Abdülmelik zamanında teşkilatlandırılmış ve ilk Müslüman kütüphaneci “sahibü’l-mesâhif” sıfatıyla görevlendirilmiştir. Vakıf kütüphaneleri de Osmanlı ilim hayatının ayrılmaz bir parçası olmuştur. Bugün tespit edilebilen 324 vakfiye, Osmanlı kütüphanelerine dair önemli bir rakamdır. İlk vakıf kütüphanesi de Mahmud Paşa Kütüphanesi olarak bilinir. I. Mahmud, hükümdarlığı sırasında en fazla kütüphane yaptıran Osmanlı padişahı olmuştur. İlk millet kütüphanesi de 17 Nisan 1916’da Diyarbakırlı Ali Emiri Efendi tarafından kurulmuştur.

Songüz Sonu