Ölü için ıskat ve devir söz konusu mudur?
Iskat, kişinin sağlığında eda edemediği namaz, oruç, kurban, adak, keffâret... gibi dinî mükellefiyetlerinin, ölümünden sonra fidye ödenerek borçlarından kurtulmasıdır. Kur’an’da, “Oruca gücü yetmeyenler bir yoksul doyumu fidye öder.” (Bakara, 2/184) buyrulmaktadır. Oruca dayanamayan veya mazeretle Ramazan’da ve diğer zamanlarda oruç tutmaktan aciz kimselerin, her bir gün için fidye ödemeleri gerekir. “Acziyet” sebebiyle, mazeretli veya mazeretsiz oruç tutmamış ve kaza etmeden vefat etmiş olan kimselerin oruç borçları için kıyasla fidye ödenebilir. Bir kişinin fidye ile namaz borçlarını ıskat edebileceğine dair Kur’an ve sünnette delil ve işaret yoktur. Fidye ile namaz borçlarının düşeceği söylenemez. Belli bir miktar paranın fakire verilmesi ve onun da hamiyetli davranarak aldığı parayı veren kişiye hibe etmesi ve ödenmesi gereken meblağ tamamlanıncaya kadar bu kabul ve hibe işinin tekrar ettirilmesi demek olan “devir”in aklî ve naklî hiçbir mesnedi yoktur.
---
Yermük Savaşı. (636)
---
Ölümü en çok hatırlayanlar ve ölümden sonrası için en güzel şekilde hazırlananlar, işte akıllı olanlar onlardır. (İbn Mâce, Zühd, 31)
