Şah Veliyyullah Ed-Dihlevî: 18. yüzyılı İhyâ Eden Bir Müceddid
Doğumu : 3 Mart 1114/1703 Delhi
Vefatı : 20 Ağustos 1176/1762 Delhi
📌 Hindistan’da Muhammed Efdal Siyâlkûtî’den eğitim aldı.
📌 Nakşibendî şeyhi olan babasına intisap etti ve ölümünden önce ondan hilâfet aldı.
📌 Babasının vefatından sonra onun kurduğu Rahîmiyye Medresesi’nde ders okutmaya başladı.
📌 Hac vazifesini ifa etmek amacıyla gittiği Mekke ve Medine’de hadisle ilgilendi, İslâmî ilimlerin diğer dallarındaki bilgilerini arttırdı, ayrıca talebe okuttu.
📌 Kendisinin 18. yüzyılın müceddidi olduğunu sarahaten dile getirdi.
📌 18. yüzyılda İslam coğrafyasının farklı bölgelerinde ortaya çıkan ihyâ hareketlerinden birini temsil etti.
📌 Dinî bilginin öncelikle Kur’an’dan öğrenilmesi, toplumun her kesiminin doğrudan Kur’an’la irtibat kurup kendi seviyesine göre ondan yararlanması için gayret etti.
📌 Düşünceleri; dini ilimlerin ihyası, toplum, siyaset, eğitim ve ictihad gibi önemli alanlarda yoğunlaştı.
📌 Bazı Önemli Eserleri:
el-Fevzü’l-kebîr fî usûli’t-tefsîr: Kur’an’ın daha iyi anlaşılmasına dair ilkeleri ortaya koyar.
Hüccetullahi’l-bâliğa: Dinî hükümlerin hikmetlerine dair.
Risâle-i Dânişmendî: Eğitim ve öğretim metotlarına dair.
Fethu’r-rahmân fî tercemeti’l-Kurʾân: Farsça Kur’an tercümesi.
Mukaddime der Fenn-i Terceme-i Kurʾân: Kur’an mütercimlerinin dikkat etmesi gereken hususlara dair.
