İslam medeniyetinde kütüphaneler

İslam medeniyetinde ilk kütüphanelerin Emeviler döneminde birer ilim kurumu olarak da işlev gören camilerde ortaya çıkmış olabileceği tahmin edilmektedir. Emeviler döneminde ilk kütüphanenin Dımaşk’ta kurulduğu ve isminin Beytülhikme olduğu anlaşılmaktadır. Abbasiler döneminde ilim merkezi ve kütüphane denildiğinde akla gelen ilk kurum, başşehir Bağdat’ta kurulan Beytülhikme’dir. İlk medreselerin X. asırda Maveraünnehir bölgesinde kurulduğu tahmin edilse de hakkında en sağlıklı bilgiyi edinmenin mümkün olduğu ve büyük bir şöhrete erişen medreseler Selçuklu veziri Nizamülmülk tarafından kurulan Nizamiye Medreseleridir. Nizamiye Medreselerinin en meşhuru da 1067 yılında Bağdat’ta kurulan Bağdat Nizamiye Medresesidir. Bu medrese bünyesinde bir kütüphane de inşa edilmiş ve medreselere kütüphane inşa etme geleneği sonraki asırlar boyunca İslam dünyasının çeşitli ilim havzalarında sürdürülmüştür.

---

“Allah’ım! Sana teslim olan bir kalp, doğru sözlü bir dil ve dosdoğru bir ahlak istiyorum.” (Hâkim, Deavât, 1872)
 

Editör: Mehmet Öztürk