İnsanlar dünyaya geldikten sonra diğer canlılara göre çok daha yavaş gelişir. Bebeklik dönemi gözlem, çocukluk dönemi öğrenmenin gelişmesi, gençlik dönemi ise bilinçli öğrenim ve bilinçli irade kullanımı ile uzun yıllar sürecek olan gelecek hayatını şekillendiren dönemdir. Genellikle insanların yıllar sürecek yaşamlarının ne şekilde, hangi meslekte süreceğinin belli olduğu ve şekillendiği dönem insanların lise-üniversite çağları olan 15-25 yaş civarıdır. Özellikle gençlerde ergenlik dönemi ile başlayan anlama, sorgulama, itiraz etme, kişiliğini ortaya koyma çabası, inanç ve değer hassasiyetlerinin oluşumu insanların hem dünyadaki geleceklerini hem de ölüm sonrası başlayan sonsuz hayatının nasıl olacağını belirleyecek kadar etkili ve önemlidir.

Günümüz gençleri hızlı değişen, gelişen dünyada başta teknolojik gelişmeler olmak üzere çok ciddi derece de çeşitlenen seçenekler karşısında yoğunlaşma zorluğu çekmektedir. Zamanı boşa geçirmeyi teşvik eden onlarca oyun, eğlence içeren teknolojik seçenekler karşısında gençler ne yapması gerektiğini şaşırarak belirsizlik, ümitsizlik, geleceği hakkında şaşkınlık ve kararsızlık yaşamaktadır. Bu gelinen durumun birçok nedeni olduğunu, gençlerin motivasyonunu olumsuz etkileyen şeyler için birçok sebebi sayabiliriz ancak hiçbirisi çözüm noktasında tam olarak yeterli olmayacaktır.

Bu sebeple yazımızda genç kardeşlerimizin geleceğe en güzel şekilde hazırlanmaları, kendilerine güvenmeleri ve ileride kendilerine lazım olacak bilgi ve beceriler noktasında yeterli-donanımlı seviyeye en hızlı-kolay şekilde ulaşabilmeleri noktasında önerilerimizi dile getirmeye çalışacağız.

İnsanın kanadı gayretidir. (Mevlana)

Gençlerimize sıkça sorulan sorulardan biridir: Büyüyünce ne olacaksın?

Burada belki kastedilen; kendini nasıl yetiştireceksin, bu dünyada nasıl faydalar üreteceksin, insanlığa hangi alanda hizmetler üreterek yararlı olacak ve insanların dualarını alacaksın düşüncesidir. Bazen büyükler niyetleri tam olarak sadece maddi kazanç elde edilmesi olmasa da gençleri motive ederken

– Yavrum oku! çok para kazanırsın, rahat işin olur, evlerin arabaların olur, güçlü-makam sahibi olursun gibi sadece dünyevi hedefler göstermektedir. Bu durum gençlerin zihin dünyasının karışmasına ve hayata sadece maddi açılardan bakarak hatalar yapmalarına, hayata atıldıklarında çok para kazanma uğruna bazen yanlışlar içerisine düşmelerine sebep olmaktadır.

Bu sebeple çocuklarımızı, gençlerimizi motive ederken manevi duygulara da önem vermeli, sadece dünyalık başarı değil gençlerimiz dünyevi-uhrevi iki dünyasında da iyilik ve mutluluğa ulaştırtacak şekilde Yüce Allah’ın rızasını kazanmaya yönlendirilmeli, manevi duyguları geliştirilerek vicdanı kuvvetlendirilmeli, iki dünya hassasiyeti çocukluktan itibaren gençlerin kalplerine özenle yerleştirilmelidir.

Gençler için iyi olma yolunda dünya hayatını istediği güzellikte düzenli, huzurlu, sağlıklı yaşayabilmesi, özellikle de iradesini direkt etkileyen zihin sağlığını muhafazası için çok önemli birkaç faktörden biri zamanı kullanma alışkanlığıdır. Zamanı iyi kullanan kötü niyetli insanlar, zamanı kötü yöneten iyi niyetli insanlardan her zaman daha başarılı olurlar. Yani başarının zaman kavramı ile çok sıkı bağlantısı vardır.

Sen kendini Hak ile Meşgul Etmezsen
Batıl Seni İşgal Eder (İmam Şafii)

Zaman hayattaki en değerli, en önemli, doğru ve verimli kullanıldığında insana en çok fayda verebilecek imkânlardandır.

Zaman; Yerine konması, geri döndürülmesi, yenilenmesi, depolanması, satın alınması asla mümkün olmayan bir kaynaktır.

Gençlerimiz çok iyi bilmelidir ki Yüce Allah her insanı ve insanın yönetim merkezi olan beynini muhteşem yaratmıştır. İnsanın beynin o muhteşem potansiyelini aktif hale getirebilmesi için olmazsa olmazlardan biri beynini düzenli ve sürekli bazen az yoğunlukta bazen çok yoğunlukta olsa da aktif olarak kullanmaya sürekli olarak devam etmesidir. Beyine en çok zarar veren şey bazen yoğun kullanıp hızlandırılması, bazen hiç kullanmayarak atıl halde bırakılmasıdır. Tıpkı uçaklarda olduğu gibi: İlgili uzmanlar uçakları yıpratan şeyin çok uçmak değil kullanmayıp atıl bırakmak olduğunu söylemektedirler. Beynimiz de böyledir.

Beyin doğru kullanıldıkça gelişir ve hızlanır. Kullanılmadığında ise geriler ve yavaşlar. Beyin gerileyip yavaşladıkça bu durum akıl sağlığını, duygu ve düşünce sağlığını da etkiler. Beynin zayıflaması kişinin iradesini doğru kullanmakta zorlanmasına sebep olmakta, hayatta karşılaştığı olaylar karşısında doğru kararlar alıp doğru davranışlar geliştirmesini de olumsuz etkilemektedir. Aynı zamanda günlük hayatta eğitim, iş gibi beynin yoğun kullanılmasına ihtiyaç olduğunda insanın zorlanmasına, tekrar eski hızına kavuşuncaya kadar duygusal olarak başarısızlık endişesiyle yıpranmasına yol açmaktadır. Halk dilinde bu döneme alışma-uyum sağlama dönemi isimleri verilmektedir ki her insan için bu süreç beyin kuvveti, hızı ve gelişimi ile doğru orantılı olarak farklı olmaktadır.

Zamanı doğru yöneten gençler hem her alanda başarılara kolaylıkla ulaşarak kendisine, ailesine, yakınlarına, çevresine faydalı bir insan olarak yaşamını devam ettirir. Zaman yönetimi özellikle çocukluk döneminde iyi insanın yetişmesi, gelişmesi ve ortaya çıkması için çok önemlidir. İnsanların hayatlarının eğitim dönemlerinde düzenli okulların etkisiyle verimli zaman kullanım oranı artarken eğitim öncesi ve özellikle daha uzun sürmesi açısından eğitim hayatı bitip görev ve sorumlulukların başladığı eğitim dönemi sonrası dönemler için doğru zaman kullanım oranı çok fazla azalmaktadır. Zamanın öneminin hayat boyu sürekli olarak bilincinde olmak, zamanı kullanırken doğru inisiyatifler geliştirmek zamanı doğru değerlendirmek, ondan en güzel şekilde yararlanmak açısından çok önemlidir.

Her insanın bir günde 24 saati, bir haftada 168 saati vardır. Acaba bizlere her gün fazladan iki saat verilse ne yaparız? Çok şey yaparız gibi gözükse de aslında o iki saatten çok daha fazlası yıllardır elimizde zaten vardır ve ömür oldukça olmaya devam edecektir. Zamanın faydaya dönüşmesi planlı, verimli olarak kullanılmasıyla doğru orantılıdır. Tarihimizde zamanı verimli kullanan ve çok büyük hizmetler üreten birçok örnek şahsiyet vardır. Güzel örneklerden biri de Mimar Sinan’dır. Mimar Sinan yaşamı süresince 81 camii, 51 mescit, 55 medrese, 26 darül-kurra, 17 türbe, 17 imarethane, 3 darüşşifa (hastane), 5 suyolu, 8 köprü, 20 kervansaray, 36 saray, 8 mahzen ve 48 de hamam olmak üzere 375 eser yapmıştır. Ayrıca, Edirne ilindeki Selimiye Camisi Dünya Kültür Mirası listesindedir. 1588 yılında 99 yaşında vefat eden Koca Sinan, sizce bu kadar işi nasıl yapmıştır? Tabi ki cehd yani gayret ve enerjisini en verimli şekilde kullanarak yaşadığı her anı değerlendirerek zamanını bereketlendirmiştir.

Verimli bir yaşam bilinçli bir yaşam ile mümkündür. Bilinçli bir yaşamın vazgeçilmezi doğru değerlere ve doğru zaman yönetimine sahip olmaktır.

En önemli zaman tuzakları plânsızlık, öncelikleri belirleyememek ve öncelikleri sıralayamamaktır.

Doğru planlama yapılmadığı takdirde, işler zamanında bitmemekte ve bunun sonucunda işleri en verimli şekilde bitirmeye fırsat kalmamaktadır. Dikkatli bir planlama iyi bir zaman yönetiminin temelidir. Yönetim planlama ile başlar ve bu en önemli aşamadır. Hoşlandığımızı hoşlanmadığımızdan, çabuk bitecek olanı uzun sürecek olandan, kolay olanı zor olandan, bildiğimizi bilmediğimizden, acele yapılanı önemli olandan, bazen başkalarının isteğini kendi seçtiğimizden önce yapmaya alışmışızdır. İyi bir planlama için alışkanlıklar değil istişare ve genel-geçer kurallar öncelikli olmalıdır.

Zamanı iyi kullanmak

- Düşük öncelikli işleri veya faaliyetleri bırakmak.
- Yaptığınız işte daha etkin olmak.
- Bazı işleri devredeceğiniz bir insan daha bulmak.

Zamanı iyi değerlendirmenin kazandıracakları

- Kişilik gelişimi
- Kariyer gelişimi
- Yeni imkânlar
- Huzurlu yaşam
- Çok okumak
- İletişimi geliştirme
- Dinlenmeye zaman ayırmak
- Bilinçli düşünme faaliyetleri yapmak

Etkili zaman yönetimi

- Hafta boyunca yapmak istediklerinizi listeleyin ve öncelik sırasına dizin.
- “Günlük yapılacaklar” listesini önceliklerine göre hazırlayın.
- Listenizin başındaki işlere büyük bir dikkatle yaklaşın.
- Başladığınız işi tamamlayın.
- “Zamanımızı en iyi şekilde nasıl değerlendirebilirim?” diye kendinize sorun, yazın ve uygulayın.

Güzel günler sana gelmez, 
Sen onlara yürüyeceksin. (Mevlana)

BİR PLANLAMA ÖRNEĞİ

Öncelikle olağan bir günümüzü not etmeliyiz.

- Her geçmiş bir saat için faaliyetlerinizi detaylı olarak kaydedin.
- Örneğin görüştüklerinizin isimlerini yazın. Süreyi ve sohbet konusunu kaydedin.
- Her faaliyet hakkında yorum yazın. Bazı şeyler her zamankinden uzun mu sürdü?
- Niçin? Yarıda mı bırakmak zorunda kaldınız?
- Günün sonunda harcanan zamanı toplayın ve yorumunuzu da ekleyin.
- Plan yaparken kendimize daha verimli zamanlarımızı dikkate alan bir enerji çemberi çizerek günün en iyi ve en verimli zamanını tespit etmeliyiz.

Planlamada üç önemli soru

- Gerçekten gerekli mi?
- En uygunu mu?
- En faydalı olan mı?

Öncelik Sırasına Koymak

- Kesinlikle yapılmalı
- Yapılmalı
- Yapılması iyi olur

Zaman yönetiminde sık yapılan yanlışlar:

- Acelecilik, erteleme, dağınık çalışma ve verimsiz okumalar, gereğinden fazla işe adanmak, tüm zamanı işe yöneltmek, ehli olmayana iş yaptırmak, düzensiz veya fazla uyku alışkanlığı, kararsız kalmak, hayır diyememektir.

Kendisini geliştirmek isteyen gençlerin vermesi gereken cevaplar:

- Enerjimin en yüksek zamanını biliyorum.
- Günlük çalışmamı buna göre ayarladım.
- Telefon-internette harcadığım zamanı doğru yönetiyorum.
- Sorumluluklarımı kapsayan bir özet yazdım.
- Zamanımı öncelikler sırasına göre planladım.
- Gelecek üç ay için amaç listesi hazırladım.
- Her alanda uzman kişiler belirleyip fikirlerine başvurdum.
- Uygunsuz ve gereksiz bütün işleri ortadan kaldırdım.
- Zamanın etkinliğini artırmak için yollar aradım.
- Her hafta neler başarmak istediğimi planladım.
- Günlük “yapılacaklar” listesi hazırladım.
- Ani çıkabilecek işler için zaman bıraktım.
- Her işi yapamayacağımı ve en iyi alternatifleri seçmem gerektiğini fark ettim.
- Kısa vadeli hedeflerim var: 2-5 yıllık
- Uzun vadeli hedeflerim var: 10-20 yıllık

Gecikmelerle mücadele teknikleri

- Bitirme tarihini belirleyin.
- İlk önce sıkıcı olan işi yapın.
- Hemen başlayın, ertelemeyin.
- Kendinizi ödüllendirme sistemi kurun.
- İşleri küçük bölümlere ayırın.
- Sizi uyaracak çalıştığınız alanda uzman biriyle anlaşın.

Geri döndürülmesi, satın alınması, depolanması, hediye edilmesi mümkün olmayan zamanı gençlerimizin en verimli şekillerde değerlendirerek iki cihanda huzur ve mutluluğa vesile olmaları dileğiyle

Kalınız Sağlıcakla…