Saatleri gösteren genellikle kısa ve kalın olan çubuğa bir akrebin kıvrık kuyruğunu andırdığı için “akrep”, dakikaları gösteren uzun ve ince çubuğa akrebe göre daha hızlı hareket ettiği için "yelkovan" denildiği düşünülmektedir.

“Akrep” Arapça “yakın, çengel” anlamlarına gelen “krb” (قرب) kökünden türemiştir.

“Yelkovan” kelimesinin kökeninin “rüzgar” anlamındaki "yel" ile "kıvan/kıvranmak" kelimelerinin birleşimi, “boş gezen” anlamındaki “yel koğan” (yel kovan) tamlaması ya da “aceleci ve hızlı gitmek” anlamındaki “yelkemek” sözcüğü olduğu ifade edilmiştir.

Saat göstergelerine zehirli ve dikkat edilmesi gereken bir hayvan (akrep) ile hızlı akışı (yelkovan) temsil eden adların verilmesi zamanın kıymetine ve boşa harcanmaması gerektiğine vurgu için seçilmiş olabilir.

Her dilde karşılığı olmayan yelkovan için bazı dillerde “ok, iğne, el, ibre” gibi sadece mekanik anlamlar verilmiştir.

Her 60 dakikada bir tam tur atar ve akrep ile günde 22 kez üst üste denk gelirler.

Ayrıca "yelkovan" hem rüzgarın yönünü tayin etmekte kullanılan aletin hem de hızlı uçuşlarıyla bilinen bazı kuş türlerinin de (yelkovangiller) genel adıdır.