Fitre ne demektir?
Halk arasında fitre de denilen sadaka-i fıtır, sadaka kelimesi ile iftar etme, Ramazan Bayramı, yaratılış anlamına gelen fıtır kelimesinin
bileşiminden meydana gelmiştir. Sadaka-i fıtır, dinen zengin olarak Ramazan ayının sonuna yetişen Müslümanın belirli kimselere vermesi
vacip olan bir sadakadır.
Sadaka-i fıtır, borcundan ve aslî ihtiyaçlarından fazla olarak nisâp miktarı mala sahip olan her Müslümana vaciptir. Bunda, zekatta ol
duğu gibi, malın nâmî olması ve üzerinden bir yıl geçmesi gibi bir şart söz konusu değildir.
Fitre ne zaman verilir?
Fitrenin vacip olma zamanı Ramazan Bayramının birinci günüdür. Bayram günü veya daha sonra da verilebilir. Ancak, en faziletlisi bayramdan önce verilmesidir.
Şafi mezhebine göre fitre nedir? Ne zaman verilmelidir?
Şâfiî mezhebine göre ise fıtır sadakası vermek “farz”dır ve bununla yükümlü olmak için nisap miktarı mala sahip olmak şart değildir (Şirbînî, Muğni’l-muhtâc, 1/594). Buna göre temel ihtiyaçlarının yanı sıra bayram günü ve gecesine yetecek kadar azığa sahip zengin-fakir her Müslüman fitre ile yükümlüdür (Şirbînî, Muğni’l-muhtâc, 1/594). Ayrıca varlıklı kimsenin Müslüman olan eşi, çocukları, ana-babası ve diğer yakınları için de sadaka-i fıtır vermesi gerekir (Şirbînî, Muğni’l-muhtâc, 1/595; İbn Rüşd, Bidâyetü'l-müctehid, 1/279-280).
Kimler fitre vermelidir?
Dinen zengin olup ramazanın sonuna ulaşan Müslümanlar, kendileri ve küçük çocukları adına fitre vermekle yükümlüdür. Hz. Peygamber, köle-hür, büyük-küçük, kadın-erkek her Müslümana fitrenin gerektiğini ifade etmiştir.
Fitre kimlere verilir?
Zekât verilebilen kişilere fitre ve fidye verilebilir. Bu konu Tevbe suresi 60. ayette açıklanmıştır. Bunlar;
1) Fakirler: Mal varlığı olsa da dinen zengin sayılmayanlar.
2) Miskinler: Hiçbir mal varlığı olmayanlar.
3) Zekât toplamakla görevlendirilen memurlar.
4) Müellefe-i kulûb adı verilen kalpleri İslam’a ısındırılmak istenen kimseler.
5) Esaretten kurtulacaklar.
6) Borçlular: Borcunu ödeyeceği maldan başka nisab miktarı malı bulunmayanlar.
7) Allah yolunda cihad edenler.
8) Zengin bile olsalar yolda kalan ve parasını kullanamayanlar.
Kimlere fitre ve zekât verilemez?
Hanefilere göre aşağıda sayılanlara zekât ve fitre verilmez:
a) Ana, baba, büyük ana ve büyük babalara,
b) Oğul, oğlun çocukları, kız, kızın çocukları ve bunlardan doğan çocuklara,
c) Eşine,
d) Müslüman olmayanlara,
e) Zengine yani aslî ihtiyaçları dışında nisap miktarı mala sahip olan kişiye,
f) Babası zengin olan ergen olmamış çocuğa.
Bayram günü fitre verilebilir mi?
Fitrenin bayram namazından evvel verilmesi daha faziletlidir. Eğer daha öncesinde verilmemişse bayram günü ve sonrasında da verilebilir.
Ancak şafi mezhebine göre, meşru bir mazeret bulunmadıkça bayramın birinci gününün gün batımından sonraya bırakmak haramdır.
Camilere ve Kur’an kurslarına fitre verilir mi?
Fitrenin geçerli olma şartlarından biri de temliktir. Temlik eşya üzerindeki mülkiyet hakkını veya malî bir hakkı başkasına devretmeyi ifade eder.
Cami, okul, köprü, yol vb. yerlere temlik söz konusu olmayacağından fıtır sadakası verilemez.
Yeni doğan çocuk için fitre verilir mi?
Fitrenin vacip olma sebebi sağ olarak bayrama kavuşmaktır. Bu sebeple Ramazan Bayramından önce doğan bebekler için fitre vermek gerekir.
Ramazan’dan önce fitre verilir mi?
Fıtır sadakasının Ramazan ayı içerisinde verilmesi müstehab görülmüştür.
Bununla birlikte Hanefi mezhebine göre fitrenin Ramazan ayından önce verilmesi de caizdir.
Fitre birden fazla kişiye verilebilir mi?
Fidyelerin tamamı bir fakire topluca verilebileceği gibi, ayrı ayrı fakirlere de verilebilir.
Öğrencilere fitre ve zekât verilir mi?
Zekâtın (fitre-fidye) sarf yerleri, Kur’an-ı Kerim’de (Tevbe, 9/60) belirlenmiştir. Öğrenci, dinen zengin sayılmıyorsa ve buluğ çağına ulaşmışsa fitre ve zekât alabilir. Buluğ çağına ermemiş çocuklar babalarına tabi olduklarından babaları fakir değilse zekât alamazlar.
Fitre vermeyi unutan ne yapmalıdır?
Hatırladığı zaman hemen vermelidir.
