İlim ve kültür merkezi: Birgi
Bozdağ’ın güney eteklerinde tepeler arasında, Sarıyar deresinin iki yamacında kurulmuş olan Birgi; Frig, Lidya, Pers, Bergama, Roma ve Bizans hâkimiyetinde kaldıktan sonra 1307’de Aydınoğlu Mehmet Bey tarafından fethedilmiştir. II. Murad tarafından Osmanlı hâkimiyeti altına alınarak Aydın sancağına bağlanan Birgi, günümüzde İzmir ilinin Ödemiş ilçesine bağlı bir mahalledir.
Aydınoğulları devrindeki önemli bir kültür şehri olma özelliğini Osmanlılar zamanında da sürdüren Birgi’de Hoca Atâullah Efendi ve Hocazâde gibi ilim adamları yetişmiştir. Manisa’daki şehzadeliği sırasında II. Selim’in hocalığını yapan Hoca Atâullah Ahmed (1571), Birgi’de bir dârülhadis (medrese) tesis etmiştir. Bu medreseye ilk müderris olarak aslen Balıkesirli olan Birgivî Mehmed Efendi (1573) getirilmiş ve vefatına kadar ilmî faaliyetlerini burada sürdürmüştür. Mehmed Bey Camii (Ulucamii) ve Türbesi, Derviş Ağa, Kurşunlu ve Karaoğlu Camiileri ile Tâhir Bey Konağı Birgi’nin en önemli tarihî eserleri arasındadır.