<p style="text-align: justify;">Türklerin İslamlaşma sürecinde büyük katkıları olan düşünürlerden biri de Hoca Ahmet Yesevî’dir (562/1167). O, kurduğu dergahta insanları dinî ve ahlaki yönden yetiştirmiş ve hikmet adını verdiği şiirlerde Allah ve peygamber sevgisi, güzel ahlak, ölüm, ahiret vb. konularının yanı sıra fakir ve muhtaçları himaye etme gibi kardeşlik mesajlarını da işleyerek toplumu bilinçlendirmeye çalışmıştır. Şiirlerinin toplandığı Divan-ı Hikmet adlı eserdeki şu şiirde bu hususu açıkça görmek mümkündür:</p> <p style="text-align: justify;"><em>Nerde görsen gönlü kırık, merhem ol sen</em></p> <p style="text-align: justify;"><em>Öyle mazlûm yolda kalsa, yoldaşı ol sen,</em></p> <p style="text-align: justify;"><em>Mahşer günü dergâhına yakın ol sen</em></p> <p style="text-align: justify;"><em>Benlik güden kişilerden kaçtım ben işte.</em></p> <p style="text-align: justify;">Ahmet Yesevî, vaktini üçe ayırır; günün büyük kısmını ibadet ve zikirle geçirir, bir kısmında da yaptığı tahta kaşık ve kepçeleri satarak geçimini alın teri ve helal kazanç ile sağlamaya çalışırdı. Günün kalan kısmında ise dergahına gelen talebelerin eğitim ve öğretimiyle meşgul olurdu. Onun talebeleri, hocalarından aldıkları hikmet ve irfan yüklü mesajları Asya’dan Avrupa’ya kadar pek çok yere göndermiş ve buraların İslamlaşmasına zemin hazırlamıştır.</p>