Avrupa'da bir Endülüs şehri: Kurtuba
Bir ilim, sanat, aşk medeniyetidir Kurtuba. Çölde bir vaha, karanlıkta bir kandil gibidir. İslam’ın Avrupa’daki muhteşem sancağıdır. Onuncu asra gelindiğinde Kurtuba, Avrupa’da Endülüs medeniyetinin doğuşuna sahne olmuş; İslam medeniyetinin en büyük kollarından biri hâline gelmiştir. Endülüs’ün yüzyıllar boyunca başşehri olmuş müstesna şehir; İslam tarihindeki en büyük üçüncü cami olan Kurtuba Ulucamii’ne ev sahipliği yapmaktadır. Yapımına 786 yılında başlanan cami, sonraki asırlarda gayrimüslimlerin tahribatına uğrayarak bir bölümü katedrale çevrilmiş olsa da, mimarisi ve tezyinatıyla İslam sanatının zarafetini ve ihtişamını ortaya koymaktadır. Müslümanların hâkimiyeti boyunca Kurtuba; pek çok âlim, filozof, düşünür ve ediplerin yaşadığı, çağının en önemli ilim ve kültür merkezi olmuştur. O kadar ki; İbn Arabî olmadan tasavvuf, Kurtubî olmadan tefsir ilmi, Tarık b. Ziyad olmadan İslam tarihi, Ziryab olmadan musiki, İbn Hazm’sız aşk ve İbn Rüşd’süz İslam felsefesi düşünülemez.
