Ahmed bin Hanbel (h.164/m.780) Bağdat’ta doğdu.

Yaşadığı devir, Abbasiler zamanına isabet etmektedir. Baba tarafından soyu Hz. Peygamber’in dedelerinden Nizâr ile birleşir. Bağdat’ta büyüdü ve temel dinî eğitimine burada başladı. Küçük yaşta Kur’an-ı Kerim’i ezberledi. Hadis ilmine yöneldi. Bağdat’ta hukuk ve hadis alanlarında Ebu Yusuf, Vekî‘ b. Cerrâh ve Hüşeym b. Beşîr ve Abdurrezzak b. Hemmam’dan ders aldı. Fıkıh dersini İmam Şâfiî’den aldı. Kûfe, Basra, Mekke, Medine, Şam, Halep ve Cezîre gibi şehirlere giderek devrin önemli hocalarından ders aldı. İmam Hanbel’in fıkhının dayandığı kaynaklar ve kullandığı metodoloji, fıkhı re’y ve kıyastan çok âsâra (âyet, hadis, sahâbe kavli) dayanmaktadır. Ehl-i sünnet inancının yerleşmesine tesir eden, naslara bağlı bir akaid âlimidir. Buharî, Müslim, Ebu Davut, Tirmizî ve Nesaî gibi talebeler yetiştirdi. İlmi birikimi Hanbeli Mezhebi, bu mezhebe mensup kişiler de Hanbeli diye adlandırıldı. el-Müsned, el-Mesâil, Kitâbü’s-Sünne, Kitâbü’z-Zühd, Kitâbü’s-Salât (Risâletü’s-Salât) en önemli eserleridir. Bağdat’ta (h.241/m.855) 75 yaşında vefat etti, orada defnedildi.

SÖZÜN ÖZÜ

İlâhi! İnayetine sığındım, kapına geldim, hidayetine sığındım lütfuna geldim, kulluk edemedim affına geldim. Şaşırtma beni doğruyu söylet, neşeni duyur, hakikati öğret.

Elmalılı Muhammed Hamdi Yazır

Editör: Mehmet Çalışkan