Mukâbele, üç aylarda ve bilhassa Ramazanlarda cami, mescid ve evlerde hâfızlar tarafından okunan Kur’an’ı takip etmek suretiyle hatim indirme geleneğine verilen addır.
Bu gelenek, Cebrâil’in Ramazan aylarında her gece Hz. Peygamber’e gelerek o ana kadar indirilen âyet ve sûreleri karşılıklı okumalarına dayanır. Kur’an’ın Ramazan ayında indirilmeye başlanması ve bu ayda yapılan amellerin daha faziletli kabul edilmesi de bu geleneğin yaygınlaşmasında etkili olmuştur. Böylece Ramazan mukabeleleri asırlardır orucun, Ramazan’ın âdeta ayrılmaz bir parçası hâline gelmiştir.
Hz. Peygamber ashabın içinde güzel Kur’an okuyanları dinler ve “Ben Kur’an’ı başkasından dinlemeyi de çok severim” buyururdu. (Buhârî, Fezâilü’l-Kur’ân, 33) Bir hadiste de, Allah’ın evlerinden birinde O’nun kitabını okuyan ve müzakere eden cemaati rahmetin kaplayacağı, onları meleklerin kuşatacağı ve Allah Tealâ’nın o mecliste yer alanları kendi nezdinde bulunanlara bildireceği müjdelenmiştir. (Müslim, Zikir, 38) Bu müjdeye nail olmak için, okumayı bilen müminler Kur’ân’ı hatmederek, bilmeyenler de dinleyerek, Kur’an ayı Ramazan’ı değerlendirmeye gayret ederler.
