Karadeniz ahşap oyma ve işleme sanatlarının nadide örneklerini barındıran cami, Rize İl Özel İdaresi tarafından yaptırılan ve 9 ay süren yenileme çalışmalarının tamamlanmasının ardından İl Müftüsü Naci Çakmakçı’nın duasıyla ibadete açıldı.
Rize Valisi İhsan Selim Baydaş açılış töreninde yaptığı konuşmada tarihi caminin restore edilerek hizmete sunulmasının son derece kıymetli olduğunu ifade ederek, "Çokça yer değiştirmiş ve çokça cemaat görmüş geçirmiş bir camimizin tekrar restorasyonuyla tarihi bir ana şahitlik ediyoruz. Bu camide 150 yılı aşkın süredir alnını secdeye koymuşlar arasına ismimizi yazdıracağız. Caminin yapılışından bugüne kadar emeği geçenlerden Allah razı olsun." dedi.
Açılışa Kalkandere Kaymakamı Ahmet Açıkgöz, Kalkandere Belediye Başkanı Kenan Yıldırım, İl Genel Meclis Başkanı Sabit Karafazlı, İl Özel İdare Genel Sekreteri Ümit Hüseyin Sarı, Doğu Karadeniz Projesi Bölge Kalkınma İdaresi Başkanı Hakan Gültekin ve vatandaşlar katıldı.
Tarihi Caminin restorasyon çalışmalarında, yapının günümüze ulaşabilmiş özgün bileşen ve elemanlarını korumak, niteliksiz eklerinden arındırmak, doku kaybı nedeniyle tamamen yok olmuş kısımlarını tamamlayarak ilk inşa dönemindeki haline dönüştürülmesi ile birlikte yapının ömrünün uzatılması kapsamında tamamlanan restorasyon çalışmalarıyla; iç ve dış ahşap malzemelerden deforme olanlar aslına uygun şekilde değiştirildi. Mihrap, minber, vaaz kürsüsü, tavan göbeği ve müezzin mahfilinde ağırlıklı bulunan işlemeli ahşap motifler korunarak, raspa, temizleme ve ahşap koruyucu ile boyandı. İç ve dış ahşaplar komple temizlenerek, raspa yapılıp, ahşap koruyucu boya işlemler uygulandı. Çatı örtüsü tamamen yenilenerek, tarihi ahşap dokusuna uygun kiremit yapıldı. Çelik konstrüksiyonlarla caminin burkulma ve yatması engellenerek, çatı yükünün bir miktar desteklendi. Çevre düzenlemesi yapıldı. Cami halısı yenilenerek, klima ünitesiyle ısıtma soğutma sistemleri yapıldı. Cami dışı dekoratif wallwasher led armatürlerle aydınlatıldı. Cami içi elektrik tesisatının yanmaz kablolarla değiştirilerek avizeler ve ses sistemleri yapıldı. Tarihi caminin yangınlara karşı korunması için yangın algılama sistemi ve yıldırım koruma paratoner sistemi kuruldu.
Hüseyinhoca Köyü Sahil Camii’nin tarihçesi
Kalkandere Hüseyin Hoca Köyü Sahil Camii olarak bilinen yapı, 19. Yüzyılın ortalarında Trabzon’un Of İlçesinin Keler köyünde dönemin ahşap oyma ustalarının maharetli elleriyle yöredeki kestane ağaçlarından imal edilmiştir. Tarihi cami, Of’tan Kalkandere Hüseyin Hoca köyüne göç eden köy halkı tarafından 1977 yılında günümüzde bulunan bölgeye taşınmıştır. 2004 yılında Kültür Varlığı olarak tescil edilen ahşap cami, 2011 yılında ise şu anki yerine konuşlandırılmıştır.
H.1250/M.1834 yılında yapılan cami, geleneksel ahşap mimarisinin en güzel örneklerinden birini yansıtmaktadır. Çantı tekniği adı verilen çivi kullanılmadan, birbirine geçme ahşap işçiliği ile 10mt x 9,5mt ebatlarında yaklaşık kare biçiminde olan taş temel kaideye oturtulmuştur. Ahşap oyma ve işleme sanatı en ince detaylarına kadar el emeği ile bezenmiş, hayranlık uyandıracak bir görsellik oluşturulmuştur.
Mihrap, minber ve vaaz kürsüsü birbirine uyumlu ahşap motiflerle süslenmiş, benzer şekilde mahfil köşkü ve tavan göbeği de ahşap işlemeleri ile birlikte manevi bir huzur ortamı sağlanmıştır.
Ahşap cami, yıllar içerisinde eskiyen çatı ve ahşap malzemelerin ömrünü uzatma anlamında, 2023 yılı içerisinde özgün yapısı bozulmaksızın genel bir yenileme yapılarak şu anki haline kavuşturulmuştur.
